Als school herken je je er vast wel in; je wil ouders graag meer betrekken bij de ontwikkeling van de leerlingen, maar je snapt ook wel dat ze al druk genoeg zijn met hun werk, of eigenlijk geen zin hebben om bij allerlei ongeïnteresseerde puberende kinderen een verhaal proberen te houden.
Je moet het als school dus interessant houden, en zowel proactief als reactief ervoor zorgen dat alle informatie beschikbaar is waarop gereageerd kan worden en ouders, stiefouders, bonusouders, ouder, verzorgers, ooms of tantes (maar voor de blog schrijven we ‘ouders’, we bedoelen iedereen) kunnen helpen bij de ontwikkeling van de leerlingen.
In deze blog gaan we aan de slag met 10 tips. Een vijftal richten zich op hoe de software van WIS de ouderbetrokkenheid verhoogt. De andere vijf zijn tips hoe je zelf aan de slag kan, zonder software. Let wel, we schrijven hem vanuit het oogpunt van basisscholen en middelbare scholen, dus misschien is het niet altijd passend voor jouw situatie. Hopelijk krijg je er dan wel inspiratie van.
De 10 tips:
Een centrale plek voor alle communicatie (via WIS Communicator)
Evalueer en verbeter (formulieren via WIS Websites)
Laat ouders zich welkom voelen (via LLA)
Geef overzicht en veiligheid over betalingen (via WIS Collect)
Help ouders thuis (via WIS Communicator)
Betrek ouders bij schoolactiviteiten
Geef een koffie-ochtend
Geef leerlingen opdrachten waarbij ze ouders moeten betrekken
Organiseer workshops voor ouders
Doe mee aan buurtinitiatieven
Hieronder werken we de tips verder uit en leggen we uit wat ouderbetrokkenheid is, en of het wel bestaat.
Wat is ouderbetrokkenheid?
Het slechte nieuws is, ouderbetrokkenheid staat niet in de Dikke Van Dale. Maar als je ouder en betrokken met elkaar combineert krijg je: ‘Vader of moeder (m/v/x) die zich persoonlijk voor iets verantwoordelijk voelt of zich er emotioneel mee verbonden voelt met betrekking op de mens in onvolwassen staat’.
Nu durven we wel te stellen dat je als ouder in de meeste gevallen verantwoordelijkheid en emotionele binding voelt bij je kind, net zoals je dat als leraar of lerares naar de meeste leerlingen doet. Maar hoe zorg je ervoor dat ouders dit ook uiten naar de school? Hoe zorg je ervoor dat ze zich betrokken voelen bij het onderwijs? Of dat ze zich proactief bezighouden met het wel en wee van hun kinderen op school?
Tip 1: Een centrale plek voor alle communicatie
Het is misschien wel een open deur, maar niets is vervelender dan je informatie verspreid te hebben over meerdere platformen. Denk bijvoorbeeld aan een ‘ouderpagina’ achter een speciale link op je website, vol met tips en tricks.
Iedere ouder neemt informatie op een andere manier tot zich. WIS Communicator geeft je als school de mogelijkheid om digitale nieuwsbrieven, e-mails, sms-berichten en zelfs brieven uit te sturen. Zo zorg je ervoor dat je alle informatie, leuk, nodig of informatief, verstuurt en dat dit hoe dan ook aankomt. En door de koppeling aan een leerling-administratiesysteem of leerlingvolgsysteem stuur je het ook zeker weten naar de juiste personen.
Wat je niet wil is dat je als ouders een bericht mist, of dat je een email krijgt terwijl het in een brief stond. Daarom krijgen ouders ook een persoonlijke berichtenbox waarin ze alle berichten kunnen teruglezen. En ook fijn, het koppelt aan WIS Collect, dus je kan ook in een keer al je facturen innen.
Tip 2: Evalueer en verbeter (formulieren via WIS Websites)
Dé manier om ouders te betrekken? Laat ze feedback geven en leer daarvan! Denk bijvoorbeeld aan een formulier op je website (zoals kan via de WIS Website module), of bedenk een digitaal ideeënbusje. Komt er goede feedback of komen er goede ideeën binnen? Meldt dat dan weer via je nieuwsbrief of in een van de berichten naar ouders. Ouders hebben vaak zelf ook op school gezeten en beleven de school weer op een andere manier dan de leerlingen. Misschien moet het hek van het plein wel op een andere manier open, of heeft een van de kinderen moeite met het vinden van een plekje in de fietsenstalling, dingen die je als school vaak niet hoort, maar zeker kan uitvragen.
Tip 3: Laat ouders zich welkom voelen (via LLA)
Als school maak je niet alleen verbinding met de leerlingen, maar ga je ook een relatie aan met de ouders. En je wil natuurlijk een goede indruk achterlaten. Met een open dag voor groep 7 en 8, of een korte rondleiding door de klassen van de ouders die hun kind gaan inschrijven, heb je als school zelf de touwtjes in handen. Maar als je als ouder vervolgens een boekwerk aan papier krijgt om in te vullen… dan geef je toch wel een slecht signaal af. Ben je al school dan wel digitaal-vaardig genoeg? Bij het voortgezet onderwijs is het sinds schooljaar 2023-2024 verplicht om digitaal in te schrijven, maar je wil ze toch niet doorsturen naar een Google of een Office 365 formulier? Je wil dat de gegevens veilig in Nederland opgeslagen zijn. En dat biedt Leerlingaanmelden.nl. Je geeft ouders een professionele landingspagina waar ze veilig alle gegevens kwijt kunnen. Dus geen boekwerk papier wat onleesbaar is of gegevens op systemen opslaan die daar niet voor gemaakt zijn, maar een goed systeem wat ook nog eens direct koppelt aan je leerlingensystemen. En als die eerste stap goed is, dan zullen ouder zich ook fijner voelen en dus ook meer betrokken.
Tip 4: Geef overzicht en veiligheid over betalingen (via WIS Collect)
Waar je als ouder ook totaal niet op zit te wachten: gedoe over betalingen. Als je daar een keer gedoe over hebt, kan je ervan uitgaan dat een ouder zich totaal niet meer betrokken voelt en nooit een stapje harder zal lopen voor de school. In het slechtste geval wordt het ook geen promoter, maar een demoter van de school. Dit is iets wat je als school echt op orde moet hebben. WIS Collect is daarom een ideaal programma om te hebben draaien. Je zorgt ervoor dat ouders inzichtelijk hebben wat er betaalt moet worden en wat er per kind betaald is. WIS Collect werkt via iDEAL en is gekoppeld aan de leerlingsystemen, waardoor je hier dus nooit gedoe over gaat krijgen.
Tip 5: Help ouders thuis (via WIS Communicator)
Gebruik WIS Communicator niet alleen om ouders op te hoogte te houden van het wel en wee op school, maar gebruik het ook om de ouders een handje te helpen. Hou ze op de hoogte over welke thema’s of projecten er plaats vinden, maar geef ze ook wat achtergrondinformatie. Op die manier is het voor ouders thuis ook makkelijker om gericht vragen te stellen. Wat natuurlijk ook kan is (maar dat is ook tip zes) om te vragen of ze het leuk vinden om zelf iets te delen over een onderwerp. Er is niks leukers dan een gepassioneerde spreker te hebben, dat vindt jong en oud leuk en leerzaam.
Tip 6: Betrek ouders bij schoolactiviteiten
Ouders betrekken bij schoolactiviteiten is een van de meest tastbare manieren om ouderbetrokkenheid te vergroten. Het is dan ook wel een beetje een open deur. Toch wordt deze kans in de waan van de dag nog weleens vergeten. Nodig ouders daarom bewust uit om mee te doen of te helpen.
Op een basisschool kunnen ouders bijvoorbeeld worden gevraagd om te helpen bij de voorbereiding van een sportdag, een creatieve middag of een excursie naar het museum. Maar ook kleinere dingen werken goed: denk aan voorlezen in de klas, verkeersles of samen met kinderen de plaatselijke natuur in voor een seizoenstafel.
In het voortgezet onderwijs is het vaak iets lastiger, maar zeker niet onmogelijk. Vraag ouders bijvoorbeeld om te helpen bij een profielwerkstukmiddag, een beroepenmarkt of een themaweek. Ouders die hun eigen beroep toelichten of een workshop geven, maken lesstof ineens veel concreter voor leerlingen. Bovendien geeft het ouders het gevoel dat ze echt iets kunnen bijdragen en dat motiveert.
Tip 7: Geef een koffieochtend
Een koffieochtend is een simpele, laagdrempelige manier om ouders over de drempel van de school te trekken. Het is géén formeel oudergesprek, maar juist een moment van ontmoeting en informele uitwisseling.
Op een basisschool kun je bijvoorbeeld elke eerste vrijdag van de maand een inloopmoment organiseren, direct na het brengen van de kinderen. Zet koffie en thee klaar op het plein of in de gymzaal en laat ouders rustig binnenwandelen. Vaak komen daar vanzelf goede gesprekken uit voort. Je kunt er ook af en toe een thema aan koppelen, zoals ‘de eerste schoolweken’ of ‘hoe help ik thuis met lezen?’.
Op een middelbare school kun je koffieochtenden koppelen aan specifieke momenten, zoals de start van het schooljaar, de toetsweek of de overgang naar een ander leerjaar. Nodig ouders van bijvoorbeeld klas 1 uit voor een informele kennismaking met mentoren en zorgcoördinatoren. Voor anderstalige ouders is het ook een fijne manier om vragen te stellen in een veilige setting.
Let er wel op dat je een samenvattend bericht stuurt achteraf, zodat de ouders die niet geweest zijn weten wat ze hebben gemist, maar geen belangrijke informatie missen.
Tip 8: Geef leerlingen opdrachten waarbij ze ouders moeten betrekken
Ouders worden vaak automatisch betrokken als hun kind thuiskomt met een opdracht waarbij samenwerking of gesprek nodig is. Het zorgt voor verbinding tussen school en thuis, zonder dat het voor ouders als een formele ‘schooltaak’ voelt.
In het basisonderwijs kun je denken aan opdrachten als: ‘Interview een van je ouders over hoe school vroeger was’, ‘Bak samen een gerecht uit jullie cultuur en presenteer het in de klas’, of ‘Maak een stamboom samen met je ouders’. Ouders zijn ineens onderdeel van het leerproces en vaak vinden ze dat erg leuk.
In het voortgezet onderwijs kun je opdrachten geven zoals: ‘Bespreek een ethisch dilemma met iemand thuis en presenteer het standpunt in de klas’, of ‘Vraag je ouders naar hun werkervaringen en link dat aan een loopbaanoriëntatie-opdracht’. Zulke opdrachten zorgen voor verdieping en betrokkenheid, en leveren vaak mooie gesprekken op.
Tip 9: Organiseer workshops voor ouders
Veel ouders zijn op zoek naar handvatten: hoe help ik mijn kind bij het leren, wat doe ik met schermtijd of momenteel AI, hoe praat ik over stress of motivatie? Door als school zelf workshops te organiseren, laat je zien dat je naast het kind óók de ouder wilt ondersteunen.
Op een basisschool kun je denken aan korte avondworkshops over thema’s als mediagebruik, omgaan met emoties, of ‘leren leren in groep 6-8’. Ook praktische bijeenkomsten zoals ‘hoe werkt de systemen van school?’ kunnen veel vragen wegnemen.
In het voortgezet onderwijs kun je ouders uitnodigen voor sessies over pubergedrag, studiekeuze, sociale media of toetsvoorbereiding. Maar ook praktisch voor het gebruik van Magister of Zermelo. Je kunt deze avonden zelf organiseren, of samenwerken met een oudervereniging of externe spreker. De sleutel is: houd het begrijpelijk, herkenbaar en met ruimte voor gesprek. En koppel terug voor degene die er niet waren!
Tip 10: Doe mee aan buurtinitiatieven
Een school maakt deel uit van een wijk of dorp. Door actief deel te nemen aan lokale initiatieven versterk je de band tussen school en omgeving, en daarmee ook met ouders. Want ouders zien dan dat school zich inzet voor meer dan alleen onderwijs en dat vergroot het vertrouwen.
Een basisschool kan bijvoorbeeld meedoen aan een burendag, een wijk-op-schoonactie of een lokale markt. Kinderen kunnen tekeningen maken voor de buurt of je kan de schoolmusical van groep 8 laten uitvoeren in het plaatselijke verzorgingstehuis. Ouders doen vaak graag mee als vrijwilliger.
Een middelbare school kan ook aansluiten bij grotere maatschappelijke projecten, zoals NLdoet, of zich aanbieden als locatie voor een wijkavond of bijeenkomst. Denk aan het plein beschikbaar stellen voor een rommelmarkt tijdens Koninsgdag. Leerlingen kunnen onder begeleiding van een docent meedoen aan vrijwilligerswerk of samen met ouders een actie opzetten voor een lokaal goed doel. Dit soort verbindingen maken de school sterker én zichtbaarder.
Bonustip:
Geen ouder is hetzelfde. Wees je er bewust van dat ouders verschillende achtergronden en behoeftes hebben. Pas waar mogelijk de communicatie daaropaan. En pas je verwachtingen daar ook op aan. En vergeet niet te antwoorden en te reageren.
Ouderbetrokkenheid is geen project, het is een houding
Zoals je hebt gelezen, zijn er ontzettend veel manieren om ouders (en bonusouders, verzorgers, opa’s, oma’s, buren en noem maar op) te betrekken bij de school. De kracht zit hem niet per se in het volgen van alle tips, maar in het zoeken naar wat past bij jouw school, jouw team, jouw leerlingen en ook jouw schoolouders. Of je nu een koffieochtend organiseert of werkt met een professioneel systeem als WIS Communicator, het draait allemaal om het bouwen aan een relatie tussen thuis en school.
En ja, ouderbetrokkenheid vraagt aandacht. Het komt niet vanzelf. Sommige ouders willen alles weten en meedoen met elke activiteit, anderen laten zelden iets van zich horen. Dat is oké. Het belangrijkste is dat de school laat zien: je bent welkom, we luisteren naar je en we hebben je nodig. Want als ouders zich gezien en serieus genomen voelen, is de kans veel groter dat ze ook echt gaan meedoen, reageren en bijdragen aan het onderwijs en het welbevinden van hun kind.